«Σαν παλιό σινεμά…»

Η Δημόσια Βιβλιοθήκη Πεταλιδίου σε συνεργασία με τον Σύλλογο Γυναικών Πεταλιδίου σας προσκαλεί στην προβολή της τιανίας ¨Κάλπικη Λίρα»

Η υπόθεση αφορά μία λίρα κάλπικη, η οποία δημιουργήθηκε από τον πρωταγωνιστή της πρώτης από τις τέσσερις ιστορίες δηλαδή τον Ανάργυρο( Βασίλη Λογοθετίδη) που όμως δεν καταφέρνει να προσφέρει στους κατόχους της εκείνα που ονειρεύονται, δηλαδή, τα πλούτη. Αποτελεί μια ηθογραφία της κοινωνίας του ’50 με την ιδιαίτερη οπτική γωνία του σκηνοθέτη Γιώργου Τζαβέλα.

Η ταινία αποτελεί παράδειγμα σπονδυλωτής άρθρωσης, και την πρώτη τέτοια του ελληνικού κινηματογράφου, που αφορά 4 ιδιαίτερες μικρές ιστορίες με κοινό στοιχείο μια κάλπικη λίρα που μεταφέρεται από τη μία ιστορία στην άλλη. Στην ταινία υπάρχει αφηγητής, που συνδέει τις 4 αυτές ιστορίες, ο οποίος και κλείνει την ταινία με τη φράση: «κάλπικη δεν είναι η λίρα σε αυτή την ιστορία… κάλπικο είναι, γενικά το χρήμα…» , που αποτελεί και το κεντρικό νόημα του όλου φιλμ, ότι δηλαδή η μονομανής επιδίωξη του πλούτου οδηγεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και με όλους τους διάφορους χαρακτήρες των ανθρώπων σε μια κάλπικη ζωή. Η ταινία αυτή είναι η πρώτη σπονδυλωτή ταινία του Ελληνικού κινηματογράφου. Και το σενάριο γράφτηκε εξ ολοκλήρου από τον Γιώργο Τζαβέλλα, μέσα στις τέσσερις αυτόνομες ιστορίες, υπάρχει και η αφήγηση από τον  Δημήτρη Μυράτ. Οι επιρροές του Τζαβέλλα είναι εμφανείς και προέρχονται από τον ιταλικό νεορεαλισμό. Η ταινία είναι καθαρά ηθογραφική.  Αν και, όπως ο αφηγητής αναφέρει στην αρχή, η ταινία έχει δόσεις χιούμορ, αισθήματος και δράματος:

«Δυστυχώς όμως, ως που ν’άρθει εκείνη η ευτυχισμένη στιγμή, που θα καταφέρω να απαλλαγώ από το αμφίβολο βάρος της, θα εξακολουθεί να βρίσκεται πάντα στο βάθος της τσέπης μου, για να μου διηγείται την ιστορία της· μία ιστορία παράξενη, άλλοτε σοβαρή, άλλοτε εύθυμη και καμιά φορά δραματική.»

Το θέμα της ταινίας, δεν είναι άλλο από το ότι το μόνο κάλπικο είναι ο παράς. Ένα μοτίβο, που επιβεβαιώνεται, στο τέλος κάθε ενός από τα τέσσερα σκετς της ταινίας. Ενώ, μέσα από τις ιστορίες, απλών ανθρώπων που τους συνδέει, μόνο αυτή εδώ η λίρα, η ταινία θέλει να δείξει ότι η ατέλειωτη αναζήτηση των ανθρώπων για χρήματα, μπορεί, τελικά, μία γνήσια και ωραία ζωή, να την οδηγήσει σε κάλπικη.

Μία από τις μεγαλύτερες διακρίσεις τις ταινίες υπήρξε αυτή του Ζορζ Σαντούλ που την κατατάσσει μέσα στις 1000 καλύτερες ταινίες, του παγκόσμιου κινηματογράφου, όλων των εποχών. Ενώ στην 1η Ιανουαρίου του 1985, 28 κριτικοί τη συμπεριέλαβαν μέσα στις 10 καλύτερες ελληνικές ταινίες όλων των εποχών.

Ήταν, επίσης, βεβαίως και η πρώτη μεγάλη διεθνής επιτυχία του ελληνικού κινηματογράφου, ενώ όπου κι αν «ταξίδεψε» έγινε δεκτή με ενθουσιασμό. Αξιοσημείωτο είναι ότι το 1955, στη Σοβιετική Ένωση προβλήθηκε σε 1000 κινηματογραφικές αίθουσες ταυτόχρονα.

  • Βραβεύτηκε στα Φεστιβάλ Βενετίας
  • Βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Μπάρι
  • Βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Μόσχας
  • Επίσημη συμμετοχή στo Φεστιβάλ των Καννών
  • Επίσημη συμμετοχή στo Φεστιβάλ Karlovy Vary

Στις 15 Απριλίου του 2012, η ταινία επανακυκλοφόρησε στις αίθουσες των κινηματογράφων. Γεγονός που αποτελούσε μία ακόμα πρωτοπορία για την ταινία, καθώς τέτοια επανακυκλοφορία δεν είχε ξαναγίνει σε ελληνική ταινία. Αυτή την πρωτοβουλία την πήρε ο κινηματογραφικός οργανισμός Καραγιάννης – Καρατζόπουλος, που ανέλαβε την ψηφιοποίηση της ταινίας. Σε αυτή τη μορφή προστέθηκε και χρώμα, σε σκηνές όπου εμφανίζεται η λίρα.